του Λεωνίδα Χρηστάκη
Παρατηρώντας όχι σαν ένας απλός φιλότεχνος θεατής πινάκων, αλλά με μια αίσθηση διεισδυτικότητας, εισέρχεσαι στα ενδότερα ενός κωδικοποιημένου συμβολισμού που σε παρασύρει σε μια ζωντανή απεικόνιση μορφών ονείρου.
Αυτή είναι μία από τις εσωτερικές ερμηνείες που δέχεσαι στη θέαση των μεγάλων διαστάσεων πινάκων του Γιώργου Ξένου. Το ενδιαφέρον είναι πως οι εικαστικές δημιουργίες του Ξένου δεν εικονοποιούν καμμιά από τις θύμισες άλλων πινάκων, άλλων γνωστών καλλιτεχνών που εκτίθενται σε αξιόλογες γκαλερί.
Στα δημιουργήματα του Ξένου τίποτα δεν περνάει ως αδιάφορο ή ουδέτερο. Όλα εκφράζουν κάτι και όλα έχουν σημασία. Τίποτα, και κανένα σχήμα δεν είναι ανεξάρτητο κι όλα σχετίζονται μεταξύ τους.
Το ποσοτικό κι επαναληπτικό μετατρέπεται αυτόματα σε ποιοτικό, στο βαθμό που σε ορισμένα βασικά σημεία, τα σύμβολα αποτελούν τη σημασιολόγιση της ποσότητας.
Όλα είναι αλληλουχίες (σειρές) και ανάμεσα σ’αυτές τις αλληλουχίες αποκαλύπτονται συσχετισμοί θέσης, νοήματος και συστατικών που τις αποτελούν. Οι αλληλουχίες ως φαινόμενο στοιχειώδες, περικλείουν τον ίδιο τον φυσικό νοητό κόσμο, εκπέμποντας ήχους, κλίμακες χρωμάτων, συστατικών, γνωστών μορφών, τοπίων και άλλα που βρίσκονται μέσα μας σ’ ένα μεταίχμιο απροσδιόριστης αλλά και στερεής μνήμης εικόνας.
Τα οπτικά γεγονότα που συμβαίνουν στη θέαση των έργων του Ξένου και δημιουργούν τις αλληλουχίες είναι: επίμονος περιορισμός των σχημάτων/ συμβόλων, ενσωμάτωση αυτών σε ασυνέχειες/συνέχειας, διαδοχική απορρύθμιση έως ρύθμιση της στερεάς εικόνας/σχήματος, εσωτερικός δυναμισμός ανάμεσα στα στοιχεία: πόκωησ, ισορροπία συμμετρικής/ασύμμετρης έντασης και μία σαφής αντίληψης του όλου. Το σύμβολο που επαναλαμβάνεται είναι μια ακαθόριστη ακμή ή κορυφή που η “υπερλογικοποίησή” της, της προσδίδει σειρές δυναμικών νοημάτων.
Η διαφορά μεταξύ του χρηστικού συμβόλου και της αλληγορίας γίνεται κατανοητή, και συνίσταται στην ικανότητα του θεατή να διεισδύει στο “βαθύ” άγνωστο, δημιουργώντας κατά κάποιο παράλογο και δυσεξήγητο τρόπο, επικοινωνία με το μη επικοινωνήσιμο.
Τα “κλειδιά/σύμβολα” του Γιώργου Ξένου, παρά το γεγονός ότι είναι ελάχιστα, “αντηχούν” σε όλα τα επίπεδα της πραγματικότητας και, απηχούν στην πνευματική περιοχή του φιλότεχνου εξ αιτίας της σχέσης του μικρόκοσμου με τον μακρόκοσμο. Μια σχέση που η φιλοσοφία επιβεβαιώνει, και όπως λέει ο Χάιντεγκερ μεταβάλει τον άνθρωπο ως “αγγελιοφόρο του όντος”!
Η πολλαπλότητα των συμβόλων που βρίσκονται τοποθετημένα στη γραμμή ενός “κοινού ρυθμού” απηχούν την πολλαπλότητα σημασίας των νοημάτων, το καθένα κατανεμημένο ανάλογα, σε ένα διαφορετικό επίπεδο πραγματικότητας.
Η αρετή του συμβόλου, όπως την τοποθετεί και επανατοποθετεί ο Ξένος στην τελευταία του εργασία, η οποία δεν έχει νοηματική δύναμη μονάχα για ένα επίπεδο, αλλά για όλα τα επίπεδα της νόησης, της μνήμης και της ψυχής, είναι ένα συμπέρασμα που τελευταία επιβεβαιώνεται από όλους τους μελετητές της συμβολικής επιστήμης.